Ngô Đình Diệm – một nhân vật lịch sử quan trọng trong chính trị Việt Nam thế kỷ 20, giữ chức Tổng thống đầu tiên của Việt Nam Cộng hòa. Tuy nhiên, cuộc đời ông đã kết thúc đầy bí ẩn khi bị ám sát vào năm 1963. Vậy Ngô Đình Diệm là ai? Và đâu là nguyên nhân dẫn đến cái chết của ông? Hãy cùng Influencer tìm hiểu trong bài viết này.
Ngô Đình Diệm là ai?
Ngô Đình Diệm là nhân vật gây tranh cãi nhất trong lịch sử chính trị Việt Nam hiện đại. Với những chính sách mạnh mẽ và quyết đoán, ông nhận được sự ủng hộ của một bộ phận người dân nhưng cũng phải đối mặt với không ít phản kháng gay gắt từ nhiều phía. Vậy thực sự Ngô Đình Diệm là ai?
Thông tin tiểu sử
- Tên thật: Ngô Đình Diệm
- Ngày sinh: 03 – 01 – 1901
- Quê quán: Làng Đại Phong Lộc, Phong Thủy, Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình
Ông sinh năm 1901 tại làng Đại Phong Lộc, Quảng Bình, trong một gia đình quan lại lâu đời theo đạo Công giáo. Cha ông tên Ngô Đình Khả, là võ quan trong triều Nguyễn, từng tham gia đàn áp phong trào chống Pháp và làm cố vấn cho vua Thành Thái.
Ngô Đình Diệm là con thứ 4 trong gia đình có 9 anh chị em, các anh trai Ngô Đình Khôi giữ chức Tổng đốc Quảng Nam và Ngô Đình Thục là Tổng Giám mục. Những thành viên trong gia đình đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp chính trị của ông sau này, đặc biệt ở thời kỳ ông làm Tổng thống Việt Nam Cộng hòa.
Cuộc đời và sự nghiệp đầy tranh cãi của ông
Ông từng làm quan triều Nguyễn, dưới thời vua Bảo Đại. Sau khi phế truất Bảo Đại, Diệm trở thành Thủ tướng của Quốc gia Việt Nam. Tới năm 1955, ông trở thành Tổng thống Việt Nam Cộng hòa. Trong suốt thời gian cầm quyền, ông đã thành lập Đảng Cần lao Nhân vị, đảng chính trị duy nhất tại miền Nam lúc bấy giờ.
Tuy nhiên, xoay quanh sự nghiệp của cái tên Ngô Đình Diệm cũng gây ra rất nhiều tranh cãi. Ông theo đạo Công giáo nên đã thực hiện các chính sách được cho là thiên vị Đạo này, dẫn đến sự phản đối mạnh mẽ từ cộng đồng Phật giáo. Vào tháng 11 năm 1963, hàng loạt cuộc biểu tình của Phật tử đã gây ra những bất ổn xã hội nghiêm trọng.
Một số sử gia cho rằng, ông là công cụ chống cộng của Mỹ, trong khi những người khác chỉ trích ông độc tài và gia đình trị. Ngoài ra, cũng có ý kiến cho rằng Diệm là nhà chính trị mang đậm dấu ấn phong kiến và tự cho mình cái quyền trở thành người gánh vác “Thiên mệnh” trong việc xây dựng nền chính trị miền Nam.
Bước đường trở thành Tổng thống đầu tiên của Việt Nam Cộng hòa
Ngô Đình Diệm là ai mà lại có thể trở thành vị Tổng thống đầu tiên của chính quyền Việt Nam Cộng hòa? Năm 1921, ông bắt đầu sự nghiệp công chức và nhanh chóng thăng tiến với các chức vụ như Tri huyện, Tri phủ và Thượng thư Bộ lại dưới triều vua Bảo Đại.
Tuy nhiên, đến năm 1933, sự bất mãn với chính quyền thực dân Pháp khiến ông từ chức. Sau khi rời bỏ quan trường, Ngô Đình Diệm tham gia các cuộc vận động chính trị. Ông từ chối nhiều lời mời của người Pháp và chính phủ bù nhìn, kiên quyết phản đối việc Việt Nam chỉ có được nền độc lập nửa vời dưới sự bảo trợ của thế lực ngoại bang.
Suốt thập niên 1950, ông tích cực vận động và đã xây dựng thành công mối quan hệ cùng một số nhân vật quan trọng trong chính quyền Mỹ, bao gồm Thượng nghị sĩ John F. Kennedy. Sự giúp đỡ từ những người bạn Mỹ giúp ông tìm được cơ hội quay về Việt Nam, sau chiến thắng của Việt Minh tại Điện Biên Phủ.
Ngày 16 tháng 6 năm 1954, Diệm đồng ý trở về nước và thành lập chính phủ, từ chối sự can thiệp của Bảo Đại. Ông tiến hành giải quyết những vấn đề nội bộ, loại bỏ đối thủ chính trị như tướng Nguyễn Văn Hinh và các nhóm giáo phái giúp củng cố quyền lực.
Ngày 26 tháng 10 năm 1955, Ngô Đình Diệm trở thành Tổng thống đầu tiên của Việt Nam Cộng hòa, chính thức thiết lập chế độ Đệ nhất Cộng hòa. Mặc dù phải đối mặt với không ít cuộc nổi loạn và áp lực từ thế lực trong nước. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của ông, chính quyền Sài Gòn đã tồn tại suốt thời gian dài, đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong lịch sử Việt Nam.
Tại sao Ngô Đình Diệm bị ám sát?
Ngô Đình Diệm bị ám sát vào ngày 2 tháng 11 năm 1963, sau cuộc đảo chính quân sự thành công. Cuộc đảo chính này do tướng lĩnh trong quân đội Việt Nam Cộng hòa dẫn đầu, nhằm lật đổ chính quyền của Diệm.
Nguyên nhân chính dẫn đến cái chết của ông do sự bất mãn ngày càng gia tăng trong xã hội và giới quân sự, đối với chế độ độc tài của Diệm. Ông đã thực hiện những chính sách cứng rắn và thiếu linh hoạt, đặc biệt là xử lý các nhóm tôn giáo, khiến cho lực lượng Phật giáo phản đối mạnh mẽ.
Ngô Đình Diệm cũng tạo ra nhiều căng thẳng về quân đội. Ông chỉ định người thân tín và không có kinh nghiệm nắm giữ vị trí quan trọng, làm suy yếu khả năng lãnh đạo của quân đội. Ngoài ra, mối quan hệ giữa Diệm và Mỹ cũng trở nên lạnh nhạt, khi Diệm không thực hiện những cải cách chính trị mà Mỹ yêu cầu. Điều này đã khiến Mỹ giảm dần sự hỗ trợ, cuối cùng họ đứng ngoài cuộc vụ quân đội đảo chính và ám sát ông.
Người giết Ngô Đình Diệm là ai? Mặc dù không có cuộc điều tra chính thức nhưng nhiều người cho rằng, tướng Dương Văn Minh – lãnh đạo cuộc đảo đã ra lệnh xử lý Diệm, lúc ông chạy thoát khỏi Dinh Tổng thống. Quân đội lo ngại rằng nếu Diệm sống sót, ông có thể quay lại tranh giành quyền lực.
Sau khi vụ ám sát xảy ra, có nhiều thông tin trái ngược về cái chết của anh em Diệm. Ban đầu, quân đội đưa ra giả thuyết rằng họ tự sát nhưng các bức ảnh xác chết của Ngô Đình Diệm đã làm sáng tỏ sự thật. Những vết đạn và vết đâm trên cơ thể ông, chứng tỏ đây là một vụ hành quyết.
Xem thêm: Đoàn Văn Báu Là Ai? Người Đồng Hành Của Thầy Thích Minh Tuệ
Lời Kết
Thông qua bài viết trên đây, chúng ta đã biết được Ngô Đình Diệm là ai và nguyên nhân dẫn đến vụ ám sát lịch sử. Cái chết của ông đã khép lại một giai đoạn trong lịch sử miền Nam Việt Nam, mở ra những thay đổi quan trọng trong cuộc chiến chống cộng và sự can thiệp từ các cường quốc.
