Lịch sử Trung Hoa phong kiến chứng kiến nhiều triều đại hưng thịnh và suy vong, với những bậc đế vương tài giỏi và tàn bạo. Tuy nhiên, có một người phụ nữ đã vượt qua mọi định kiến và khó khăn để trở thành nữ hoàng duy nhất trong lịch sử Trung Quốc, đó chính là Võ Tắc Thiên. Vậy Võ Tắc Thiên là ai? Hãy cùng Influencervn tìm hiểu tại bài viết dưới đây.
Võ Tắc Thiên là ai?
Võ Tắc Thiên, hay còn được gọi là Võ Mị Nương, Võ Chiếu hoặc Võ Hậu, là một nhân vật lịch sử nổi bật. Tên thật của bà không được sử sách ghi chép cụ thể, và đến nay vẫn chưa thể xác định chính xác. Bà tự đặt tên Võ Chiếu, thể hiện hình ảnh ánh dương rực rỡ với hàm ý “nhật nguyệt đương không”.
Sinh ngày 17 tháng 2 năm 624, Võ Tắc Thiên xuất thân trong một gia đình quyền quý. Cha bà, Võ Sĩ Hoạch, là một nhân vật có địa vị cao ở vùng Sơn Tây, trong khi mẹ bà, phu nhân Dương thị, thuộc dòng dõi hoàng tộc triều Tùy. Nhờ bối cảnh gia đình vững chắc, bà có một cuộc sống đầy đủ, không phải lao động vất vả như nhiều người cùng thời.
Khác với nhiều cô gái thời bấy giờ, Võ Tắc Thiên không quan tâm đến thêu thùa hay nữ công gia chánh, mà lại đặc biệt yêu thích việc đọc sách. Được cha khuyến khích học tập, bà có cơ hội trau dồi kiến thức thay vì tuân theo quan niệm phổ biến rằng nữ giới không cần học hành. Chính điều này giúp Võ Mị Nương phát triển sự hiểu biết sâu rộng về chính trị, văn học, âm nhạc và nghi lễ phong kiến Trung Hoa.
Sở hữu nhan sắc nổi bật và trí tuệ sắc sảo, Võ Tắc Thiên nhanh chóng thu hút sự chú ý của Đường Thái Tông. Đây cũng chính là bước ngoặt giúp bà bước chân vào chốn cung đình, trở thành phi tần và sau này là nữ hoàng duy nhất trong lịch sử phong kiến Trung Quốc.
Võ Tắc Thiên bước chân vào hậu cung của nhà Đường
Sau khi đã biết Võ Tắc Thiên là ai, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về hành trình bước chân vài hậu cung nhà Đường.
Tháng 11 năm 637 đánh dấu cột mốc quan trọng khi Võ Tắc Thiên chính thức trở thành phi tần. Vào thời điểm đó, Hoàng đế Đường Thái Tông sau khi nghe danh bà đã quyết định triệu vào cung và ban phong chức Tài nhân.
Khi hay tin con gái phải tiến cung, mẹ của bà – Dương thị – không khỏi đau lòng và than khóc liên tục. Thấy vậy, Võ Tắc Thiên đã nhẹ nhàng an ủi mẹ, mong bà bớt phiền muộn và cũng giúp bản thân vững tâm hơn khi rời xa gia đình.
“Mẫu thân cớ gì lại nói rằng gặp Thiên tử không phải là phúc phận của con?” – chỉ với một câu nói, Võ Tắc Thiên đã thể hiện rõ sự mạnh mẽ và quyết tâm của mình. Vào cung chưa bao giờ là chuyện dễ dàng, bởi một khi đã bước chân vào, không phải muốn rời đi là có thể rời đi ngay.
Thời bấy giờ, nhiều thiếu nữ e ngại chốn hậu cung đầy rẫy âm mưu và những hiểm họa khó lường. Thế nhưng, với Võ Tắc Thiên, bà không hề tỏ ra lo sợ hay chùn bước trước viễn cảnh này.
Tài nhân nhưng không được nhà vua sủng ái
Dưới thời Đường Thái Tông, khi nhập cung, Võ Tắc Thiên được ban tên Mỵ, vì vậy mọi người thường gọi bà là Võ Mỵ. Tuy nhiên, tên Võ Mỵ Nương lại là cách gọi phổ biến về sau, trong khi lúc bấy giờ không ai sử dụng danh xưng này.
Dù sở hữu nhan sắc nổi bật, nhưng Võ tài nhân không nhận được sự sủng ái đặc biệt từ hoàng đế. Dù có cơ hội hầu hạ vua, số lần cũng không quá nhiều.
Giai đoạn đầu khi vào cung, sử sách không ghi lại nhiều thông tin về bà. Đến năm 643, khi Thái tử Lý Thừa Càn bị phế truất và Lý Trị được phong làm thái tử, Võ tài nhân thường ở bên chăm sóc Đường Thái Tông. Lý Trị, khi nhìn thấy bà, đã ngay lập tức bị thu hút. Có thể nói, ngay từ lần đầu gặp mặt, vị thái tử đã nảy sinh tình cảm với Võ Tắc Thiên. Năm 649, khi Đường Thái Tông băng hà, Lý Trị lên ngôi. Lúc này, dù đã ở hậu cung suốt 10 năm, Võ tài nhân vẫn chưa có con.
Theo quy định, bà phải xuống tóc và xuất gia tại Cảm Nghiệp Tự. Đến tháng 5 năm 650, trong dịp giỗ tiên đế, Đường Cao Tông đến viếng chùa và gặp lại Võ Tắc Thiên. Dù đã cạo đầu, nhan sắc của bà vẫn rực rỡ, khiến hoàng đế muốn đưa bà trở lại cung. Nhờ có sự ủng hộ từ hoàng thượng, Võ Tắc Thiên được phép hồi cung.
Năm 651, bà chính thức trở lại hậu cung và đang mang thai người con đầu tiên của mình, Lý Hoằng, con trai của Đường Cao Tông.
Về với hậu cung nhà Đường
Trở về hoàng cung, Võ Tắc Thiên được phong làm Chiêu Nghi sau khi hạ sinh con trai. Từ thời điểm đó, bà ngày càng nhận được sự sủng ái đặc biệt từ hoàng đế. Dù có con trai, nhưng ngôi vị hoàng thái tử vẫn thuộc về Lý Trung, con nuôi của Vương hoàng hậu.
Đến tháng Giêng năm 654, Võ Chiêu Nghi sinh hạ một công chúa, được đặt tên là An Định Tư. Theo các ghi chép trong An Đường Tư và Tư Trị Thông Giám, chính Võ Chiêu Nghi đã ra tay sát hại con gái mình và đổ lỗi cho Vương hoàng hậu, người vừa ghé thăm công chúa trước đó. Sự việc này khiến Đường Cao Tông nảy sinh ý định phế truất hoàng hậu, dẫn đến sự kiện lịch sử được gọi là “Phế Vương lập Võ”.
Với thế lực ngày càng vững mạnh cùng sự sủng ái của Đường Cao Tông, Võ Chiêu Nghi dần tiến gần hơn đến ngôi vị hoàng hậu. Việc bà bước lên vị trí tối cao trong hậu cung chỉ còn là vấn đề thời gian.
Trở thành Hoàng Hậu nhà Đường
Vào ngày 27/11/655, Vương hoàng hậu bị phế truất. Chỉ một tuần sau, Võ Chiêu nghi được sắc phong trở thành Hoàng hậu, từ đó quyền lực của bà ngày càng gia tăng, kéo theo sự mở rộng và lớn mạnh của phe cánh.
Đến năm 656, Hoàng thái tử Lý Trung bị phế, nhường chỗ cho Lý Hoằng – con trai của Võ hậu – được phong làm Hoàng thái tử. Sau khi củng cố vị thế, Võ Tắc Thiên bắt đầu trả đũa những người từng chống đối mình. Bà ra lệnh xử lý Tiêu thị một cách tàn nhẫn, khiến bản thân sau đó cũng bị ám ảnh bởi cái chết của bà ta.
Những nhân vật tiếp theo trở thành mục tiêu thanh trừng của Võ Tắc Thiên và phe cánh bao gồm Chử Toại Lương, Hàn Viện và Trưởng Tôn Vô Kỵ. Khi các quan lại đối lập bị loại bỏ, Đường Cao Tông càng củng cố quyền lực tuyệt đối của mình với sự hỗ trợ từ Võ hậu.
Hệ thống chính trị “quân chủ tập quyền” được khẳng định và hoàn thiện hơn trong thời kỳ này. Nhờ sự can thiệp của Võ Tắc Thiên, triều đình ngày càng phát triển thịnh vượng, khiến mọi quyết định của bà đều được hoàng đế chấp thuận.
Quyền lực trong tay ngày một lớn, Võ hậu thậm chí được Đường Cao Tông cân nhắc giao việc nhiếp chính khi sức khỏe ông suy yếu. Tuy nhiên, điều này khiến thái tử bất mãn, tạo nên mâu thuẫn giữa hai bên.
Năm 675, Thái tử Lý Hoằng qua đời một cách bí ẩn, nhiều tài liệu lịch sử cho rằng chính Võ hậu đã ra tay hạ độc. Đến ngày 4/12/683, Đường Cao Tông băng hà, để lại di chiếu giao mọi việc triều chính cho Võ hậu quyết định.
Dù Lý Hiển lên ngôi, nhưng quyền lực thực sự vẫn nằm trọn trong tay Võ Tắc Thiên. Bà chính thức trở thành Hoàng thái hậu đầu tiên của nhà Đường, đồng thời cũng là người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử phong kiến Trung Hoa thực hiện việc “lâm triều xưng đế”.
Thành lập triều Võ Chu, lấy hiệu Thánh thần Hoàng Đế
Vào thời điểm nắm giữ quyền lực tối cao, Võ Thái hậu bộc lộ tham vọng lên ngôi. Để đạt được mục tiêu này, bà quyết định loại bỏ những người thuộc dòng dõi nhà Lý, mở đường cho kế hoạch soán vị.
Ngày 9/9 âm lịch năm 690, Võ Tắc Thiên chính thức đăng cơ tại Tắc Thiên môn, tuyên bố thay đổi triều đại từ nhà Đường sang nhà Chu. Các đại thần tôn bà là Thánh Thần Hoàng Đế. Việc một nữ hoàng lên ngôi là điều chưa từng có trong hệ thống chính trị phong kiến Trung Quốc, vốn chịu ảnh hưởng sâu sắc của tư tưởng trọng nam khinh nữ. Điều này khiến không ít quan lại bất bình.
Ngay khi lên ngôi, Võ Tắc Thiên nhanh chóng loại bỏ những thế lực chống đối và bổ nhiệm các quan chức trung thành vào bộ máy cai trị. Triều đại của bà được đánh giá là giai đoạn vừa quyết đoán, vừa chuyên quyền.
Để duy trì quyền lực, bà thiết lập một đội mật thám chuyên xử lý những kẻ có ý định phản nghịch. Những nhân vật nổi tiếng như Lai Tuấn Thần, Chu Hưng trở thành tay sai đắc lực. Tuy nhiên, trong triều vẫn có những đại thần tài giỏi và chính trực như Địch Nhân Kiệt.
Đến năm 705, khi Võ Tắc Thiên đã hơn 80 tuổi và sức khỏe suy yếu, Đường Trung Tông Lý Hiển lên ngôi, bà trở thành Thái thượng hoàng. Tháng 11 cùng năm, bà qua đời. Trước khi mất, Võ Tắc Thiên yêu cầu chỉ dùng thụy hiệu “Hoàng hậu” thay vì “Hoàng đế”. Lăng mộ của bà được đặt bên cạnh Đường Cao Tông, với tấm bia trống không khắc chữ.
Chính sách cai trị của Võ Tắc Thiên và những điểm cộng đáng khen
Trước khi lên ngôi hoàng đế, Võ Tắc Thiên đã đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Đường Cao Tông quản lý triều chính. Bà đề ra nhiều chính sách cải cách mang tính đổi mới, nhận được sự đánh giá cao và đem lại những kết quả tích cực. Sự thịnh vượng của triều Đường trong thời gian Đường Cao Tông nắm giữ quyền lực tối cao chính là minh chứng rõ ràng cho những đóng góp của bà.
Khi chính thức trị vì, dù thời gian cầm quyền không kéo dài, nhưng các sử gia vẫn đánh giá cao về chính sách thúc đẩy bình đẳng giới mà bà áp dụng. So với triều Đường trước đó và các thời kỳ sau này, nhà Chu của Võ Tắc Thiên được cho là có sự tiến bộ hơn về mặt xã hội. Việc bà lên ngôi đã khẳng định rằng, dù là phụ nữ, nhưng với tài năng và bản lĩnh, vẫn có thể điều hành đất nước một cách quyết đoán không thua kém bất kỳ nam nhân nào.
Trong suốt 15 năm trị vì, bà đã có công mở rộng lãnh thổ đến khu vực Trung Á, kiểm soát được bán đảo Triều Tiên. Đồng thời, bà chú trọng phát triển kinh tế – xã hội, duy trì sự ổn định trong nước và thúc đẩy tôn giáo, đặc biệt là Phật giáo. Những chính sách này đã góp phần định hình và củng cố quyền lực của triều đại do bà sáng lập.
Những điều bạn có thể chưa biết về vị nữ vương duy nhất trong lịch sử Trung Quốc
Bên cạnh thắc mắc Võ Tắc Thiên là ai, có rất nhiều bí ấn về vị nữ vương này mà không phải ai cũng biết. Những truyền thuyết xoay quanh vị nữ vương duy nhất này có thể kể đến như:
Câu chuyện thuần phục ngựa dữ
Tương truyền, Đường Thái Tông từng nhận được một con ngựa bất kham từ Tây Vực, không ai có thể điều khiển nó. Khi đó, Võ Mỵ Nương đề nghị thuần phục con ngựa bằng ba công cụ: roi sắt, búa sắt và dao nhọn. Khi nhà vua thắc mắc về lựa chọn này, bà giải thích: “Trước tiên, dùng roi sắt để dạy dỗ nó. Nếu vẫn không thể thuần phục, sẽ dùng búa sắt giáng vào đầu. Nếu biện pháp này cũng không hiệu quả, thì tốt nhất là kết liễu nó bằng dao, vì một thứ không thể kiểm soát thì không có giá trị gì cả.”
Câu chuyện về cái chết của công chúa
Theo truyền thuyết, để củng cố địa vị trong hoàng cung, Võ Chiêu Nghi đã đưa ra một quyết định tàn nhẫn. Sau khi hạ sinh công chúa, bà đã ra tay sát hại đứa trẻ. Khi Đường Cao Tông đến thăm con gái, ông phát hiện nàng đã qua đời. Tức giận trước sự việc, hoàng đế lập tức tra hỏi cung nữ trong cung. Kết quả cho thấy, người duy nhất từng ghé thăm công chúa trước đó chính là Vương hậu.
Câu chuyện nỗi sợ mèo
Võ Tắc Thiên được cho là rất sợ mèo và thường xuyên bị ám ảnh bởi tiếng mèo kêu trong đêm. Theo sử sách, nỗi ám ảnh này có liên quan đến cái chết của Vương hậu và Tiêu thị, những người từng là đối thủ của bà trong hoàng cung. Tương truyền, Tiêu thị khi qua đời đã thề sẽ hóa thành mèo để ám ảnh Võ Tắc Thiên, khiến bà luôn sống trong sợ hãi.
Xem thêm: Tangmo Là Ai? Nữ Diễn Viên Tài Sắc Nhưng Vận Mệnh Hẩm Hiu
Võ Tắc Thiên là ai chúng ta đều đã có câu trả lời chi tiết. Bà không chỉ là một hoàng đế quyền uy mà còn là một nhà lãnh đạo tài ba, có công lớn trong việc phát triển đất nước Trung Hoa. Dù gây nhiều tranh cãi về phương thức cai trị, bà vẫn là một biểu tượng cho trí tuệ, bản lĩnh và sức mạnh của người phụ nữ.
