Sầm Nghi Đống, một cái tên không còn xa lạ trong những trang sử hào hùng của dân tộc Việt Nam, gắn liền với thất bại của quân Thanh trong trận Ngọc Hồi – Đống Đa dưới tay của vua Quang Trung Nguyễn Huệ. Vậy Sầm Nghi Đống là ai? Hãy cùng Influencervn tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Sầm Nghi Đống là ai?
Sầm Nghi Đống là ai có lẽ nhiều người chưa biết. Sầm Nghi Đống là một tướng quân của triều đình nhà Thanh, từng bị quân Tây Sơn đánh bại và sau đó đã tự thắt cổ tại núi Loa, khu vực Khương Thượng, gần kinh thành Thăng Long.
Xuất thân từ gia tộc họ Sầm, dân tộc Choang, ông là một lãnh chúa cai quản vùng Điền Châu. Dòng họ Sầm vốn được nhà Minh giao trọng trách quản lý Điền Châu theo chế độ cha truyền con nối, bắt đầu từ thời Sầm Bá Nghi vào năm 1368. Trước khi tham gia cuộc xâm lược Đại Việt, Sầm Nghi Đống giữ chức tri châu Điền Châu thuộc Quảng Tây, với tước vị ngũ phẩm.
Vị tướng nhà Thanh xâm lược Đại Việt
Dưới lời khẩn cầu của Lê Chiêu Thống, Hoàng đế nhà Thanh, Càn Long, đã cử Tôn Sĩ Nghị, Tổng đốc Lưỡng Quảng, chỉ huy một đội quân với danh nghĩa phò tá nhà Lê để đưa Lê Chiêu Thống trở lại Thăng Long. Tuy nhiên, mục đích thực sự của họ là tiến hành xâm lược Đại Việt.
Vào cuối tháng 10 âm lịch năm 1788, quân Thanh chia thành ba hướng để tiến vào Việt Nam. Một cánh quân, do Sầm Nghi Đống chỉ huy, xuất phát từ Điền Châu qua ngả Cao Bằng. Hai cánh quân khác đi từ Vân Nam qua Tuyên Quang và từ Quảng Tây qua Lạng Sơn. Sau khi chiếm được thành Thăng Long, Tôn Sĩ Nghị giao cho Sầm Nghi Đống nhiệm vụ trấn giữ đồn Khương Thượng, nằm ở phía Tây Nam ngoài thành, thuộc khu vực Đống Đa, Hà Nội ngày nay.
Ngày 4 tháng Giêng năm Kỷ Dậu (tức 29 tháng 1 năm 1789 theo dương lịch), Hứa Thế Hanh, chỉ huy đồn Ngọc Hồi, báo cáo khẩn cấp với Tôn Sĩ Nghị rằng đồn Hà Hồi (cách Thăng Long khoảng 20 km) đã thất thủ, và quân Tây Sơn, do Quang Trung trực tiếp lãnh đạo, đang tiến đánh đồn Ngọc Hồi.
Tôn Sĩ Nghị lập tức điều quân tiếp viện đến Ngọc Hồi và cử 20 kỵ binh truyền tin liên tục để cập nhật tình hình về bản doanh tại Thăng Long. Quân Thanh tập trung phòng thủ tại đồn Ngọc Hồi mà không chú ý đến đồn Khương Thượng ở phía Tây Nam. Trong khi đó, quân Tây Sơn bên ngoài đồn Ngọc Hồi chỉ thực hiện các động thái giả nhằm phô trương thanh thế suốt ngày 4 tháng Giêng mà chưa tấn công ngay.
Vào đêm 4 rạng sáng 5 tháng Giêng năm Kỷ Dậu (tức ngày 30 tháng 1 năm 1789), đồn Khương Thượng-Đống Đa, do Sầm Nghi Đống chỉ huy, bất ngờ bị đạo quân Tây Sơn do đô đốc Đặng Tiến Đông tấn công. Theo Thánh Vũ Ký của Nguỵ Nguyên thời nhà Thanh, quân Tây Sơn đã sử dụng súng đặt trên lưng voi chiến để bắn vào đồn, gây thương vong lớn cho quân Thanh. Sầm Nghi Đống, nhận thấy không thể giữ vững đồn, đã thắt cổ tự vẫn trên đài chỉ huy.
Một số tài liệu nghiên cứu gần đây lại cho rằng Sầm Nghi Đống không tự sát ngay lập tức mà cố thủ, hy vọng nhận được cứu viện từ Tôn Sĩ Nghị. Tuy nhiên, khi sự trợ giúp không đến, ông mới tuyệt vọng và tự kết liễu đời mình.
Miếu thờ của Sầm Nghi Đống
Sau chiến tranh, để tiến tới việc bình thường hóa quan hệ ngoại giao với nhà Thanh, vua Quang Trung đã quyết định cho hồi hương thi hài của Sầm Nghi Đống về Trung Quốc để an táng. Đồng thời, ông còn cho phép cộng đồng Hoa kiều tại Việt Nam xây dựng một ngôi đền thờ Sầm Nghi Đống tại khu vực ngõ Sầm Công, ngày nay thuộc ngõ Đào Duy Từ trên phố Đào Duy Từ, Hà Nội.
Nữ sĩ Hồ Xuân Hương từng ghé thăm ngôi đền này và sáng tác bài thơ Nôm “Miếu Sầm Thái Thú”, còn được biết đến với tên “Đề Đền Sầm Nghi Đống”, mang ý nghĩa hàm ý châm biếm.
Ghé mắt trông ngang thấy bảng treo,
Kìa đền Thái thú đứng cheo leo.
Ví đây đổi phận làm trai được,
Thì sự anh hùng há bấy nhiêu?
Xem thêm: Zelensky Là Ai? Vị Tổng Thống Tội Đồ Của Dân Tộc Ukraina
Sầm Nghi Đống là ai hẳn các bạn đã có câu trả lời. Cuộc đời và thất bại của Sầm Nghi Đống là bài học sâu sắc về sức mạnh của lòng yêu nước và tài thao lược quân sự lỗi lạc của Quang Trung Nguyễn Huệ. Trận Ngọc Hồi – Đống Đa không chỉ đánh dấu sự thất bại thảm hại của quân Thanh, là chiến thắng vang dội, không thể phai mờ trong lịch sử của dân tộc ta.
